Chaya Chandranath Jain Hill, Chinchalli, District - Gadag (Karnataka)

Chaya Chanddranath Jain Hill in Chinchalli, Gadag छाया चंद्रनाथ, चिंचली गाँव, गदग जिल्ला, कर्नाटक बड़ी चट्टान पर दिखेगी चंद्रनाथ तीर्थंकर की छवि छाया  चंद्रनाथ के नाम से जानेे वाले ये स्तल गदग जिले से 27 किलो मीटर और मुलगुन्दा जैन मंदिर पश्चिम दिशा से 2 किलो मीटर दूर पर स्तित चिंचलि गांव की बहार की पड़दि इलाके में है। प्रतिदिन सूर्य की पहली किरण चट्टान पर गिरती है तो तब चंद्रनाथ तीर्थांकर की छवि यह के चट्टान पर दिखती है। चट्टान पर हर दिन छोटे पैमाने पर दिखाई देने वाले तीर्थंकर की छवि उगादी के दिन पूरी तरह से दिखाई देती है, और उगादि दिन आस पास के जैन और अजैन सब इक्कठे होते है ओर पूजा करते है। मुनिपुर, मुनिवृद आज के मुलगुन्दा में मुनियां जैन मंदिर में बैठकर इसे देख करते थे।  इस मान्यता से हजारों जैन, विद्वान और साहित्यकर आज भी यह आते हैं। 1050 ईस्वी के शिलालेख को अनुसार चिंचलि में एक जैन मंदिर था। यह समझा जाता है कि वर्तमान चिंचली गाँव क पहाड़ी इलाके में एक तीर्थ जैन मंदिर था। लेकिन अब यहाँ उस मंदिर के कोई नाम और निशान तक नहीं हैं।  कहा जाता है कि नयसेना कवि ने इस मंदिर में धर्ममृता काव्य का रचना की। कुछ लोगों ने इस चट्टान को हानि पहुंचना चहते थे पर वो लोग असफल हुई जिसने यह कोशिश की वो उसी रात मार गया उसके बाद वो लोग इस चट्टान को भक्ति भाव से पूजा करते है और मानते भी है। चिंचलि में अब कोई जैन परिवार नहीं हैं। हमारा कर्तव्य है कि हम आने वाले पीढ़ियों के लिए इस चट्टान और उसके आसपास को बचाएं।  तीर्थंकरों की छवि सूर्य की किरण पड़ते ही नज़र आता है ऐसा पूरे विश्व में  कहीं नहीं देखी जा सकती है। ये एक अद्भुत ही है। ಛಾಯಾ ಚಂದ್ರನಾಥ, ಚಿಂಚಲಿ ಗ್ರಾಮ , ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆ ಶಿಲೆಯ ಮೇಲೆ ಮೂಡಲಿರುವ  ಚಂದ್ರನಾಥ ತೀರ್ಥಂಕರರ ಬಿಂಬ ಚಿಂಚಲಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ನಡೆಯಲಿರುವ ವಿಸ್ಮಯ ಗದಗ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ 27 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಮತ್ತು ಮುಳುಗುಂದ ಪಟ್ಟಣದ ಜೈನ ಬಸದಿಯ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕಿರುವ ಚಿಂಚಲಿ ಗುಡ್ಡದಲ್ಲಿ  ಪೂರ್ವಬಿಮುಖವಾಗಿರುವ  ಒಡೆದ ಎರಡು ಬಂಡೆಗಳನ್ನು ಛಾಯಾ ಚಂದ್ರನಾಥ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.  ಇದು ಜೈನರ  ಶ್ರಾದ್ಧ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರುವ ಛಾಯಾ ಚಂದ್ರನಾಥ ಶಿಲೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಸೂರ್ಯನ ಮೊದಲ ಕಿರಣಗಳು ಶಿಲೆಯ ಮೇಲೆ ಬೀಳಿದಾಗ ತೀರ್ಥಂಕರ ಆಕೃತಿ ಗೋಚರಿಸುವ ಪ್ರತೀತಿ ಮುನಿಗಳ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಪ್ರಚಲಿತವಿದೆ.   ಶಿಲೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿದಿನ  ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುವ ತೀರ್ಥಂಕರರ ಬಿಂಬವು ಯುಗಾದಿ ದಿನದಂದು ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಮುನಿಪುರ, ಮುನಿವೃಂದ (ಮುಳಗುಂದ) ದಲ್ಲಿ ಮುನಿಗಳು ಜೈನ ಬಸದಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಇದನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂಬ ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ. ಈ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದಲೇ ಇಂದಿಗೂ ಅನೇಕ ಜೈನ ಮುನಿಗಳು, ವಿದ್ವಾಂಸರು, ಸಾಹಿತಿಗಳು ಸಾವಿರಾರು ಶ್ರದ್ಧಾಳುಗಳು ಯುಗಾದಿ ಶುದ್ಧ ಪಾಡ್ಯದಂದು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಯುಗಾದಿ ಮುನ್ನಾದಿನವೇ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಬಂದು ಶಾಲೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ತಂಗುವ ಇವರು ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರಥಮ ಕಿರಣಗಳು ಬೀಳುವ ಮೊದಲೇ ಶಿಲೆಯ ಸುತ್ತಾ ನೆರೆಯುತ್ತಾರೆ ಜೈನ ಸಮುದಾಯದ ಜೊತೆಗೆ ಗ್ರಾಮದ ಹಾಗೂ ಸುತ್ತಲ ಜನತೆ ಕೂಡ ಇದನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಇಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಮುಳುಗುಂದ ಬಸದಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕ್ರಿಸ್ತಶಕ 1050  ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಚಿಂಚಲಿ ಯಲ್ಲಿ ತೀರ್ತ್ಥದ ಬಸದಿ ಇತ್ತೆಂದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಇಂದಿನ ಚಿಂಚಲಿ ಗ್ರಾಮದ ದಾರಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತೀರ್ತ್ಥದ ಬಸದಿ ಇತ್ತು ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಆ ಬಸದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ಕುರುಹುಗಳು ಇಂದು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಈ ಬಸದಿಯಲ್ಲಿ ನಯಸೇನನು  ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ ಧರ್ಮಾಮೃತ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಿದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಛಾಯಾ ಚಂದ್ರನಾಥ ಬಂಡೆಯನ್ನು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಗಾಗಿ ಹೊಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆದಿತ್ತು ಆದರೆ  ಆ ಪ್ರಯತ್ನ ಸಫಲವಾಗಲಿಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿ ಈಗ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಚಿಂಚಲಿಯಲ್ಲಿ ಈಗ ಒಂದು ಜೈನ ಕುಟುಂಬಗಳು ಇಲ್ಲ ಈ ಬಂಡ ಹಾಗೂ ಸುತ್ತಲಿನ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಉಳಿಸಬೇಕಾದ ಕರ್ತವ್ಯ ನಮ್ಮ ಮೇಲಿದೆ.  ಈ ತರ ಬಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ತೀರ್ಥಂಕರರ ಬಿಂಬ ಮೂಡುವುದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಡು ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದೊಂದು ವಿಸ್ಮಯವೇ ಸರಿ. Chhaya Chandranath, Chinchli village, Gadag district, Karnataka A big broken rock situated in 27 KM from Gadag District and from east 2 KM from Mulgunda Jain Temple in Mulgunda Town. The image of Chandranatha Tirthankar can be seen daily when first sun rays fell on the rock. The image of the Tirthankar which appears on a small scale every day on the rock, is fully visible on the day of Ugadi.   Munipura or munivrunda is the oldest name of Mulgunda. Jain monks were sitting in the jain temple and watching this every day. Many jain monks, scholrs visit this place and perform pooja. As per the 1050 AD inscription their was a jain temple in this place called Thirtha Basadi(Temple) it waw in the hill beside the path of the present Chinchli village, but there are no traces of that Temple here.  It is said that the Greta poet Nayasena composed Dharmamrita poetry in this jain temple. Attempts were made to demolish this rock but couldn't succeeded who try to demolish this rock died on that night after that local people come and workship here. Mining is now banned here. There are no Jain families is in Chinchili. We have to save this rock and its surroundings for next generations. In whole world u can't see anywhere the image of the Tirthankaras is seen when sun days fell on the rock, its a miracle. Credit: Ms. Spoorthi Jain